Aclidinium (Bretaris®, Eklira®)

Aclidinium is geregistreerd als onderhoudsbehandeling voor luchtwegverwijding bij patiënten met COPD (SmPC, 2018).

Het doel van de behandeling bij COPD is verminderen van de klachten en verbeteren van het inspanningsvermogen. Op langere termijn is het doel voorkomen of uitstellen van achteruitgang van de longfunctie, exacerbaties, invaliditeit en mortaliteit. Veranderingen van leefstijl, zoals stoppen met roken en meer bewegen, zijn de basis van het beleid (NHG, 2015).

Wat is het effect op de klachten?

Het effect van aclidinium op klachten is gemeten met de TDI (maat voor benauwdheid) en SGRQ (maat voor klachten). Aclidinium verbetert de TDI-score met 1,0 punt in vergelijking met placebo (SmPC, 2018). Dit effect is klinisch relevant, want de grens voor klinische relevantie is 1 punt verschil (NHG, 2015). Aclidinium verbetert de SGRQ-score met 4,6 punten in vergelijking met placebo. Dit effect is klinisch relevant, want de grens voor klinische relevantie is 4 punten verschil (NHG, 2015).

Wat is het effect op longfunctie?

Na 24 weken behandeling met aclidinium verbetert de dal-FEV₁ met 128 ml in vergelijking met placebo (SmPC, 2018). Dit is klinisch relevant, want de grens voor klinische relevantie is 100 ml (NHG, 2015). Aclidinium heeft geen effect op het beloop van de geleidelijke achteruitgang van de longfunctie (NHG, 2015).

Wat is het effect op exacerbaties?

Aclidinium geeft in vergelijking met placebo geen verlaging van het risico op exacerbaties, waarvoor corticosteroïden of antibiotica nodig zijn. Aclidinium verlaagt wel het aantal exacerbaties waarvoor ziekenhuisopname nodig is met 36% (Ni, 2014).

Wat is het effect op mortaliteit?

Aclidinium verlaagt de mortaliteit niet in vergelijking met placebo (Ni, 2014). Andere LAMA’s hebben eveneens geen effect op de mortaliteit (NHG, 2015).

Wat zijn belangrijke bijwerkingen?

De meest voorkomende bijwerkingen zijn nasofaryngitis, sinusitis, hoofdpijn, hoesten en diarree. Deze komen bij 1 tot 10% van de patiënten voor (SmPC, 2018).

Wat is de langetermijnveiligheid?

Aclidinium is onderworpen aan aanvullende monitoring. Het CBG vraagt patiënten en zorgverleners extra alert te zijn op bijwerkingen (SmPC, 2018).

Onderzoek met aclidinium bij patiënten met cardiovasculaire risicofactoren toont geen verschil met placebo (Robert, 2019). Tot nu toe zijn er geen aanwijzingen voor verschillen tussen LAMA’s wat betreft de cardiovasculaire veiligheid. 

Wat zijn belangrijke contra-indicaties en interacties?

Aclidinium mag niet gebruikt worden voor de behandeling van acute bronchospasmen. Patiënten met een cardiovasculaire voorgeschiedenis, urineretentie of nauwe kamerhoekglaucoom moeten voorzichtig zijn bij het gebruik van aclidinium. Aclidinium heeft geen belangrijke interacties met andere middelen (SmPC, 2018). Ook lijkt gebruik van aclidinium geen invloed te hebben op de mortaliteit (Rebordosa, 2019).

Wat is het advies bij verminderde nierfunctie?

Patiënten met een verminderde nierfunctie kunnen aclidinium gebruiken (SmPC, 2018).

Welke plaats heeft aclidinium in de NHG-Standaarden?

Aclidinium heeft geen plaats in de behandeling van NHG-Standaard COPD (2015). De reden is het ontbreken van een klinisch relevante meerwaarde in vergelijking met de bestaande langwerkende middelen. Ook ontbreken gegevens over de effectiviteit en bijwerkingen op de lange termijn (NHG, 2015).

Aclidinium is – in tegenstelling tot tiotropium - niet geregistreerd voor astma. Aclidinium heeft geen plaats in de NHG-Standaard Astma bij volwassenen (2015) en Astma bij kinderen (2015) (NHG, 2014; NHG, 2015).

Welke plaats heeft aclidinium in de GOLD-richtlijn?

De internationale GOLD-richtlijn Global strategy for prevention, diagnosis and management of COPD (2019) geeft geen voorkeur voor bepaalde LAMA’s (GOLD, 2019). Wilt u meer weten? Lees dan de uitgebreide informatie over de GOLD-richtlijn.

Wat zijn de kosten?

Aclidinium kost € 452 per jaar. De andere LAMA’s kosten € 407 tot € 480 per jaar (Medicijnkosten, 2019). Wilt u meer weten? Lees dan de uitgebreide informatie over kosten.

Wat zijn de vergoedingsvoorwaarden?

Aclidinium wordt volledig vergoed zonder aanvullende voorwaarden (Medicijnkosten, 2019).

Patiënten moeten aclidinium tweemaal daags toedienen. Aclidinium is alleen beschikbaar als multidose poederinhalator (Genuair©) (SmPC, 2018).

LAMA’s remmen het effect van acetylcholine door competitieve blokkade van muscarinereceptoren. Remming van deze receptoren leidt tot relaxatie van tracheale en bronchiale spieren. Hierdoor verwijden de luchtwegen (SmPC, 2018).

• De ASCENT COPD-studie en een post-autorisatie veiligheidsstudie onderzoeken de cardiovasculaire veiligheid van aclidinium (Clinicaltrials.gov, 2018, Clinicaltrials.gov, 2018)

• Artikelen (Geneesmiddelenbulletin)
• Beoordelingsrapporten (Zorginstituut Nederland)
• Farmacotherapeutisch Kompas (Zorginstituut Nederland)
• Gemelde bijwerkingen (Bijwerkingencentrum Lareb)
• Medicijnkosten (Zorginstituut Nederland)
• Officiële productinformatie en bijsluiter (CBG)
• Patiëntervaringen (IVM)

Neem contact op